Chó cỏ, hay còn gọi là chó ta, là một phần không thể thiếu trong văn hóa và cuộc sống của người Việt Nam từ bao đời nay. Chúng không chỉ là những người bạn trung thành mà còn là những thành viên trong gia đình, gắn bó với nhiều thế hệ. Bài viết này Vedjatorpet sẽ đi sâu vào khám phá thế giới của chó cỏ, từ nguồn gốc, đặc điểm, cách nuôi dưỡng đến giá cả, giúp bạn hiểu rõ hơn về loài vật đáng yêu này.
Nguồn gốc của Chó Cỏ
Chó cỏ, hay còn được gọi là chó nhà, chó ta, chó mực, chó dé, chó vện,… đều là những tên gọi chung dùng để chỉ giống chó có nguồn gốc từ Việt Nam. Những chú chó cỏ đã xuất hiện ở đất nước này từ hơn 6000 năm trước và được thuần hóa, lai tạo tự nhiên bởi ông cha ta, gắn bó sâu sắc với đời sống sinh hoạt của người dân Việt Nam.
Chó cỏ là giống chó thuần chủng, không bị lai tạp, dễ nuôi và rất phổ biến trong cộng đồng người Việt. Có một số giả thuyết cho rằng, chó cỏ ở miền Bắc có thể có nguồn gốc từ sói đỏ, trong khi ở miền Nam, giống chó này có thể bắt nguồn từ chó hoang Phú Quốc.
Chó cỏ là giống chó thuần chủng Việt Nam
Phân loại Chó Cỏ
Chó cỏ ở Việt Nam có 4 giống chính, bao gồm chó Lài, chó H’mông cộc đuôi, chó Bắc Hà và chó Phú Quốc.
Chó Lài
Chó Lài, hay còn gọi là chó Dingo Đông Dương, thuộc họ chó săn nổi tiếng ở Việt Nam. Giống chó này có nguồn gốc chưa được xác định rõ ràng, nhưng phổ biến nhất ở khu vực hạ lưu sông Mã, tỉnh Thanh Hóa. Chó Lài có chiều cao từ 43-66cm, với đôi chân ngắn nhưng rất chắc khỏe, có màu lông bít tất trắng. Giống chó này nổi bật với trí thông minh, dũng cảm và trung thành. Chúng giỏi trong việc tìm kiếm mồi, vì thế rất được các gia đình miền núi ưa chuộng nuôi để săn thú rừng và giữ nhà.
Chó Lài
Chó H’mông Cộc Đuôi
Chó H’mông được xem là một dòng chó săn cổ xưa, vô cùng tinh nhuệ của người Việt. Chúng sở hữu thể lực dẻo dai, nhanh nhẹn và dũng mạnh, rất phù hợp để làm chó giữ nhà hoặc hỗ trợ trong các chuyến đi săn của đồng bào dân tộc. Đặc điểm đặc trưng của chó H’mông là hầu hết không có đuôi hoặc có đuôi rất ngắn, đầu khá to và cơ thể chắc khỏe. Chúng cũng có bộ nanh sắc nhọn, giúp hạ gục con mồi một cách nhanh chóng.
Chó H’mông cộc đuôi
Chó Bắc Hà
Chó Bắc Hà, còn được gọi là chó xồm, được xem là một giống chó Việt hiếm và đẹp. Giống chó này có kích thước trung bình và màu lông phong phú, bao gồm các màu trắng, đen, vàng và đặc biệt là màu đỏ hung rất hiếm. Chó Bắc Hà nổi bật với trí thông minh, sức khỏe tốt, và tính cách chăm chỉ, kỷ luật. Chúng chỉ nghe lệnh từ người chủ và không hiếu chiến như các giống chó săn khác. Thay vào đó, chó Bắc Hà rất điềm tĩnh và tinh khôn hơn, trở thành người bạn đồng hành đáng tin cậy.
Chó Bắc Hà
Chó Phú Quốc
Chó Phú Quốc là giống chó đặc trưng của Việt Nam, được xem là “thương hiệu” của đất nước. Một số tài liệu cho rằng chó Phú Quốc có nguồn gốc từ những chú chó mà người Pháp mang đến đảo Phú Quốc và để thất lạc. Đặc điểm nổi bật của chúng là xoáy lưng kéo dài từ vai đến xương khu, dễ dàng nhận biết. Chân của chó Phú Quốc có màng ống giống như chân vịt, giúp chúng bơi lội rất giỏi. Loài chó này không chỉ hiền lành, dễ gần và trung thành, mà còn có khả năng bơi nhanh, chạy mạnh mẽ và săn mồi rất tinh nhuệ.
Chó Phú Quốc
Các màu lông chó cỏ
Chó cỏ có bộ lông khá đa dạng về màu sắc. Những màu lông phổ biến thường gặp bao gồm đen tuyền, nâu, vàng và đặc biệt là màu đỏ lửa, thường thấy ở giống chó Bắc Hà. Bộ lông của chó cỏ thường ngắn, với lông tơ mềm mại, và sẽ thay lớp lông mới khi chúng trưởng thành.
Chó cỏ có nhiều màu lông
Đặc điểm ngoại hình chó cỏ
Kích thước
Chó cỏ thường có kích thước nhỏ hoặc trung bình. Chiều cao và cân nặng của chúng có sự khác biệt giữa các cá thể trưởng thành. Chiều cao thông thường của chó này từ chân đến vai dao động từ 45-65cm, và cân nặng của chúng từ 10-25kg khi trưởng thành. Thường thì chó cỏ cái sẽ nhỏ hơn so với giống đực.
Thân hình
Thân hình của chó cỏ khá cân đối, dáng cao và ít bị béo phì. Cơ thể chúng săn chắc và khỏe mạnh, thích hợp cho việc giữ nhà và đi săn. Chó này có thân hình chữ nhật ngang, lưng thẳng và bàn chân nhỏ, chân đứng song song. Đuôi của chúng cong hình lưỡi liềm, tạo thành một dáng vẻ duyên dáng.
Phần đầu của chó cỏ thường thon gọn, có hình tam giác giống như chó sói, với trán phẳng. Mõm của chúng có hình chữ V và hơi nhọn, tạo nên một nét đặc trưng riêng. Mũi của chó cỏ có màu đen, trong khi lưỡi thường có màu hồng hoặc hồng đốm đen. Tai của chó cỏ khá to vừa phải, thường hơi cụp xuống, nhưng khi nghe ngóng hoặc có tiếng động, tai sẽ vểnh lên rất nhạy bén.
Đặc điểm ngoại hình chó cỏ
Đặc điểm tính cách chó cỏ
Ngoan ngoãn, nghe lời và gần gũi với con người
Chó cỏ nổi bật với tính cách ngoan ngoãn và quấn quýt bên chủ. Chúng biết vâng lời và luôn sẵn sàng chơi đùa vui vẻ với các thành viên trong gia đình. Những chú chó này không có thói quen quậy phá hay cắn xé đồ đạc như một số giống chó ngoại, mà thay vào đó, chúng rất điềm tĩnh và dễ nuôi.
Thông minh
Dù là giống chó nhà, chó cỏ rất thông minh, khả năng học hỏi nhanh và rất nhạy bén. Chỉ cần một chút thời gian huấn luyện, chúng có thể dễ dàng hiểu lệnh của chủ và thực hiện các nhiệm vụ như mang đồ về hay thậm chí làm những việc như giúp chủ bán hàng.
Trung thành
Tình cảm trung thành là một đặc điểm nổi bật của chó cỏ. Dù có bị lạc, bị bỏ rơi hay bị đưa đi đâu, chúng vẫn luôn cố gắng tìm cách trở về với chủ. Không chỉ vậy, chó này còn có thể quay lại những nơi quen thuộc và kiên nhẫn đợi chủ quay về từng ngày.
Giàu tình cảm
Chó cỏ sống rất tình cảm và luôn quấn quýt bên chủ. Chúng thích đi cùng chủ trong mọi hoạt động, từ buổi sáng thức dậy cho đến bữa ăn hay những buổi đi dạo. Chúng có thể vui đùa cả ngày với chủ mà không bao giờ cảm thấy chán, thể hiện tình cảm chân thành và gắn bó.
Đặc điểm tính cách chó cỏ
Lý do nên nuôi chó cỏ
Ngoại hình ưa nhìn
Chó cỏ con có ngoại hình rất dễ thương và đáng yêu. Dù ngoại hình có thể thay đổi khi trưởng thành, chúng vẫn luôn giữ được nét hiền lành, dễ mến, thu hút tình cảm và sự chú ý của những người yêu chó.
Sức khỏe tốt, dễ nuôi
Chó cỏ là một trong những giống chó dễ nuôi và chăm sóc nhất. Được phát triển qua hàng ngàn năm, chúng đã thích nghi hoàn hảo với khí hậu và điều kiện sống ở Việt Nam. Hệ miễn dịch của chó cỏ rất mạnh mẽ, cơ thể chúng dẻo dai, ít mắc bệnh. Ngoài ra, chó này còn rất độc lập và hiểu chuyện, khiến chúng trở thành bạn đồng hành lý tưởng.
Thông minh, dễ huấn luyện
Chó cỏ không chỉ thông minh mà còn dễ huấn luyện. Với khả năng săn bắt và bảo vệ tuyệt vời, chúng có thể thực hiện nhiều nhiệm vụ nếu được huấn luyện đúng cách. Ngay cả khi nuôi trong nhà, bạn cũng có thể dạy chúng những hành động đơn giản như đi vệ sinh đúng chỗ, bắt tay hay nằm theo lệnh, chỉ cần sự kiên nhẫn và cử chỉ thích hợp.
Chó cỏ giàu tình cảm, trung thành, ngoan ngoãn
Cách nuôi chó cỏ
Thức ăn của chó cỏ
Mặc dù chó cỏ có thể phát triển khỏe mạnh chỉ với cơm trắng và canh, nhưng để chúng phát triển toàn diện và có sức đề kháng cao hơn, bạn nên cung cấp đầy đủ dinh dưỡng. Chó cỏ không kén ăn và thường ăn bất cứ thứ gì chủ cho, kể cả thức ăn thừa từ bữa ăn của gia đình.
Chế độ dinh dưỡng của chó cỏ theo từng giai đoạn:
- Chó con dưới 3 tháng tuổi: Trong giai đoạn này, chó con chủ yếu bú sữa mẹ. Bạn có thể bổ sung thêm sữa tươi để giúp cún phát triển tốt hơn. Không nên cho chó con ăn cơm hoặc thức ăn khác vì hệ tiêu hóa của chúng còn yếu.
- Chó trên 6 tháng tuổi: Lúc này, bạn có thể bắt đầu cho chúng ăn cơm và thức ăn bổ sung. Nên băm nhỏ thịt, nấu chín và trộn với cơm. Ngoài ra, thêm rau xanh để cung cấp chất xơ.
- Chó trên 1 tuổi: Khi chó cỏ đã trưởng thành, bạn có thể cho chúng ăn các loại thực phẩm như thịt, cá, trứng và rau củ để duy trì sức khỏe.
- Chó mang bầu: Nếu chó cỏ đang mang thai, bạn cần tăng cường dinh dưỡng, bổ sung thực phẩm giàu chất dinh dưỡng và cho chúng uống thêm sữa để duy trì lượng sữa dồi dào cho chó con.
Chế độ dinh dưỡng của chó cỏ theo từng giai đoạn
Cách chăm sóc và vệ sinh chó cỏ
Chó cỏ thích nghi tốt với mọi điều kiện và môi trường sống, vì vậy việc chăm sóc chúng không phức tạp như các giống chó ngoại.
- Tắm rửa: Tắm cho chó cỏ mỗi tuần vào mùa hè và 2-3 tuần một lần vào mùa đông. Sau khi tắm, hãy lau khô hoặc sấy khô để tránh cảm lạnh.
- Vệ sinh tai và móng chân: Bạn cần kiểm tra và vệ sinh tai, loại bỏ bụi bẩn và bọ, rận nếu có. Đặc biệt, kiểm tra kẽ móng chân để phát hiện ve chó hoặc rận.
- Chỗ ở: Nên cho chó cỏ ở chuồng có mái che để tránh mưa nắng. Vệ sinh chuồng 2-3 lần mỗi tuần để giảm nguy cơ mắc bệnh và ngăn ngừa bọ, ve phát triển.
Cách nuôi chó cỏ
Các vấn đề sức khỏe chó cỏ thường gặp
Bệnh dại
Bệnh dại là một bệnh nguy hiểm và cần phải phòng ngừa cho tất cả các loài chó. Chó cỏ cần được tiêm phòng khi đủ tuổi để tránh gây nguy hiểm cho mọi người và bảo vệ sức khỏe của chúng. Virus dại có thể gây rối loạn hệ thần kinh trung ương, khiến chó trở nên điên cuồng và có thể dẫn đến tử vong.
Bệnh Care
Bệnh Care do virus Canine Distemper gây ra. Đây là một bệnh có khả năng lây nhiễm cao, có thể truyền qua đường hô hấp và tiêu hóa.
Bệnh viêm dạ dày và ruột cấp
Loại bệnh này thường gặp ở chó cỏ dưới 1 tuổi, do giun móc, virus hoặc vi khuẩn gây ra. Chó sẽ có triệu chứng sốt, bỏ ăn, run chân, nôn mửa liên tục và bị tiêu chảy với phân có dịch nhầy và mùi tanh. Để phòng ngừa, bạn cần cho chó ăn chín, uống sôi, tẩy giun định kỳ và tiêm phòng vacxin bệnh Care, Parvovirus.
Lưu ý khi nuôi chó cỏ
Khi nuôi chó cỏ, việc chăm sóc và theo dõi sức khỏe của chúng là vô cùng quan trọng. Dưới đây là những lưu ý bạn cần ghi nhớ để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển tốt nhất cho chú chó của mình:
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Hãy đưa chó đi kiểm tra sức khỏe định kỳ và tham khảo ý kiến bác sĩ thú y để kịp thời phát hiện các vấn đề sức khỏe. Nếu có thể, bạn nên xin cấp sổ khám bệnh để theo dõi tình trạng sức khỏe của chúng.
- Tiêm phòng định kỳ: Đảm bảo tiêm phòng cho chó định kỳ các bệnh nguy hiểm như bệnh dại, bệnh Care, và các bệnh khác. Việc tiêm phòng sẽ giúp bảo vệ sức khỏe cho cả chó và những người xung quanh.
- Chỗ ở thích hợp: Chó cỏ cần một không gian sống thông thoáng, mát mẻ và sạch sẽ. Tránh để chó nằm điều hòa hoặc trước quạt, vì điều này có thể dễ dàng khiến chúng cảm lạnh. Đồng thời, không nên cho chúng nằm ở các vị trí cao như cửa sổ, ban công hay cầu thang.
- Chăm sóc và vệ sinh: Hạn chế tắm cho chó cỏ quá nhiều, vì điều này có thể làm tăng nguy cơ viêm phổi và mắc các bệnh truyền nhiễm khác. Bạn nên tắm cho chúng đúng cách và với tần suất hợp lý.
- Chế độ ăn uống khoa học: Đảm bảo cho chó ăn đủ bữa, đủ dinh dưỡng và không cần quá cầu kỳ. Quan trọng là chế độ ăn phải đầy đủ chất dinh dưỡng để hỗ trợ sự phát triển và sức khỏe lâu dài.
- Đi dạo và hoạt động: Dắt chó cỏ đi dạo mỗi ngày không chỉ giúp chúng tiêu hóa tốt mà còn giúp tăng cường tinh thần và tình cảm với chủ hơn. Hoạt động ngoài trời sẽ giúp chúng trở nên khỏe mạnh và vui vẻ hơn.
Kết luận
Chó cỏ không chỉ là một giống chó thông thường mà còn là một phần của văn hóa và đời sống của người Việt Nam. Từ những chú chó cỏ con đáng yêu đến những chú chó trưởng thành trung thành, tất cả đều mang những giá trị đặc biệt. Việc hiểu rõ về nguồn gốc, đặc điểm, cách nuôi dưỡng và giá cả của chó cỏ sẽ giúp bạn có những quyết định đúng đắn và trở thành một người chủ có trách nhiệm. Hãy trân trọng và yêu thương những người bạn bốn chân đáng yêu này, vì chúng không chỉ là vật nuôi mà còn là một phần của gia đình và cuộc sống của chúng ta.